Zaskakująco wysoka inflacja bazowa w USA

Spadek cen ropy naftowej oraz powolne ożywienie gospodarcze, związane ze zmniejszaniem restrykcji, skumulowane spowodowało wartości, których obawiało się wielu analityków. Indeks cen konsumpcyjnych wzrósł do 4,2% w porównaniu z danymi z zeszłego roku. To kolejny wskaźnik, mocno odbiegający od rządowych prognoz, które zapowiadały wzrost do 3,6%. Co więcej, roczna dynamika wskaźnika inflacji bazowej w Stanach Zjednoczonych, niewliczającej cen żywności i energii, osiągnęła w kwietniu tego roku najwyższy od ćwierć wieku poziom 3,0%. To największy miesięczny wzrost (+0,9%) od początku lat 80. XX wieku. Porównywalne odczyty można było zaobserwować jedynie podczas recesji gospodarczej w USA w 2001 roku oraz latem 2006 roku.

Eksperci wypowiadają się, że najważniejszym czynnikiem był wzrost cen samochodów osobowych i ciężarowych. Zwiększony popyt wynikał z niechęci korzystania z transportu publicznego ze względu na ryzyko zakażenia się koronawirusem, otwarcie większej części gospodarki oraz brak zapasów w przemyśle samochodowym. Departament Statystyki Pracy podaje, że na ogólne dane ze Stanów Zjednoczonych miały wpływ także ceny mieszkań, biletów lotniczych, ubezpieczenia pojazdów, wydatki na rekreację oraz na utrzymanie gospodarstwa domowego.

Czym grozi stagflacja?

Podczas gdy wzrostowi inflacji towarzyszy zazwyczaj okres wzrostu gospodarczego, to w obliczu stagflacji dzieje się zupełnie na odwrót. Według definicji stagflacja to niekorzystne zjawisko makroekonomiczne, kiedy w gospodarce występuje wysoka inflacja, a jednocześnie stagnacja ekonomiczna państwa. To pojęcie znane jest od czasów wielkiego kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Ówczesny gwałtowny wzrost cen produkcji ropy doprowadził do zahamowania wzrostu gospodarczego w skali globalnej, przy jednoczesnym wzroście cen żywności i kosztów utrzymania.

Przedłużająca się stagflacja zagraża nie tylko wskaźnikom gospodarczym, ale przede wszystkim może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie społeczeństwa. W obliczu niestabilnego zatrudnienia, spadku wartości pieniądza i ogólnego wzrostu cen może dojść do silnego poczucia niepokoju wśród obywateli, a nawet protestów i zamieszek. Chwilowo rząd USA jest najbardziej zaniepokojony ponad 16 milionami osób, które nadal ubiegają się o zasiłki związane z bezrobociem, co stanowi niemałe wyzwanie dla budżetu państwa.