Nowelizacja zdecydowanie złagodziła zasady ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Zmienione przepisy weszły w życie 24 marca 2020 roku. Zmiany wprowadzone nowelizacją są, z punktu widzenia interesów konsumenta, bardzo znaczące. Sądy nie mogą już bowiem oddalać wniosków o upadłość w przypadku gdy zadłużenie było wynikiem umyślnego działania danej osoby bądź niewypłacalność jest efektem jej rażącego niedbalstwa (np. wynika z lekkomyślnego czy niefrasobliwego korzystania z szeroko dostępnych na rynku pożyczek i kredytów). Wpływ wprowadzonych zmian legislacyjnych na sytuację konsumentów jest kolosalny. Dowodzi tego fakt, że w okresie od stycznia do października 2020 roku ogłoszono aż 9672 sądowych upadłości konsumenckich. Już teraz szacunki za cały zeszły rok mówią o łącznej liczbie ponad 13 000 ogłoszonych upadłości! Wzrost postępowań zakończonych ogłoszeniem upadłości konsumentów wynika z faktu, że w świetle nowych przepisów dochodzi do oddalenia zadecydowanie mniejszej liczby wniosków przez sądy. Warto również podkreślić, że według prognoz eksperckich w roku 2021 prawdopodobnie nastąpi dalszy wzrost liczby ogłoszonych upadłości a jednym z podstawowych powodów będzie uruchomienie (od 1 lipca 2021) r. nowoczesnego systemu teleinformatycznego, który ma za zadanie z jednej strony ułatwić składanie wniosków, a z drugiej ma zdecydowanie usprawnić przebieg samego postępowania sadowego...
Upadłość konsumencka to koło ratunkowe, z którego mogą skorzystać osoby fizyczne nie prowadzące działalności konsumenckiej (konsumenci). Postępowanie o ogłoszenie upadłości wymaga jednak zawsze drogi sądowej i może być wszczęte z inicjatywy dłużnika jak i wierzyciela. W toku postępowania sądowego należy uzasadnić, że konsument (dłużnik) rzeczywiście nie ma możliwości, aby spłacić ciążące na nim zobowiązania.
Warto przy tym wspomnieć o sytuacjach, gdy sąd może oddalić bądź umorzyć postępowanie. Dochodzi do tego gdy:
- dłużnik w rzeczywiści nie jest niewypłacalny (np. gdy zaległości finansowe dotyczą okresu krótszego niż trzy miesiące ),
- dłużnik jest komandytariuszem bądź akcjonariuszem odpowiadającym za długi spółki,
- w ciągu ostatnich dziesięciu lat została już raz ogłoszona upadłość konsumencka, a całość lub część zobowiązań konsumenta została umorzona,
- w ciągu ostatnich dziesięciu lat dłużnik dokonał czynności z pokrzywdzeniem wierzycieli (np. przekazał nieruchomość bliskiej osobie w celu uniknięcia postępowania egzekucyjnego z tego majątku).
Warto ponadto wspomnieć, że jeśli sąd ustali w toku postępowania, że przyczyną niewypłacalności konsumenta były jego celowe działania, to może nie zgodzić się na przedstawiony plan spłaty wierzycieli a w konsekwencji odmówić również ogłoszenia upadłości danej osoby.
Wszczęcie postępowania sądowego wymaga złożenia wniosku i uiszczenia opłaty stałej w wysokości 30 zł. Rozpatrując sprawę sąd podejmuje decyzję czy długi konsumenta oraz ewentualnie w jakiej części będą umorzone (nie zawsze pokrywa się to z treścią złożonego wniosku). W przypadku gdy sąd uzna, że długi konsumenta mogą zostać umorzone jedynie w części, co do pozostałej części ustalony zostanie plan spłaty bądź sąd nakaże sprzedaż majątku dłużnika (wówczas oznaczać to będzie konieczność oddania mieszkania auta itp. na rzecz spłaty zadłużenia). Trzeba zatem pamiętać, że upadłość konsumencka nie oznacza całkowitego umorzenia długów. Ponadto dość często jest to żmudny i skomplikowany proces. Trzeba zatem zawsze dokładnie przeanalizować własną sytuację finansowa oraz ocenić szanse na spłatę zaległości a upadłość konsumencką traktować jako rozwiązanie ostateczne, którego skutki są nie tylko dotkliwe ale i odczuwalne przez konsumenta przez długie lata. Najważniejsze skutki upadłości konsumenckiej to:
- likwidacja majątku konsumenta i ograniczony dostęp do własnych zasobów finansowych (syndyk może nie tylko zająć wynagrodzenie za pracę czy też środki na rachunku bankowym, ale może zlicytować mieszkanie czy samochód,
- ryzyko utraty mieszkania w przypadku jego zlicytowania,
- brak możliwości swobodnego zarządzania majątkiem (w tym brak realnych szans na uzyskanie kredytu).
Komentarze
Justyna W. — Umorzenie